ชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม เป็นนวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน ที่ได้ริเริ่มพัฒนาขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการขาดประสิทธิภาพในการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม และเพื่ออำนวยความสะดวกให้กับโรงเรียนที่มีครูผู้สอนน้อยหรือไม่ครบชั้นที่ต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการเรียนการสอนของตนเอง
แนวคิดสำคัญของการพัฒนาชุดโปรแกรม คือ การใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอน โดยเลือกใช้โปรแกรมสำเร็จรูป Microsoft Office Excel 2003 ซึ่งเป็นโปรแกรมพื้นฐานที่ติดตั้งมาพร้อมกับเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Microsoft Windows อยู่แล้ว มาเป็นพื้นฐานในการพัฒนา โดยมีขั้นตอนการพัฒนาชุดโปรแกรม ดังนี้
2) ศึกษาความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์
3) ประชุมวางแผนหารือร่วมกับครูผู้สอนภายในโรงเรียน ผู้บริหารโรงเรียนและครูผู้สอนจากโรงเรียนกลุ่มเป้าหมาย ในการนำชุดโปรแกรมไปใช้ในกระบวนการจัดการเรียนการสอน
4) จัดลำดับความสำคัญของปัญหาเพื่อนำมาออกแบบและสร้างชุดโปรแกรม
5) นำชุดโปรแกรมที่สร้างขึ้นไปทดสอบการใช้งานจริงจากครูผู้สอนภายในโรงเรียน และโรงเรียนกลุ่มเป้าหมายในเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 1
6) ประเมินและติดตามผลการใช้งานชุดโปรแกรมจากครูผู้สอนภายในโรงเรียน และจากโรงเรียนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อนำข้อมูลมาปรับปรุงประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่อง
7) จัดทำคู่มือแนะนำการใช้งานชุดโปรแกรม
8) จัดทำรายงานการใช้ชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม
9) เผยแพร่ชุดโปรแกรมและคู่มือแนะนำการใช้งานแก่โรงเรียนที่สนใจนำไปใช้
ชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมที่พัฒนาขึ้นครั้งนี้ ประกอบด้วย 9 โปรแกรมย่อย คือ โปรแกรมตรวจสอบตารางเรียน โปรแกรมบันทึกการจัดการเรียนรู้ โปรแกรมตรวจสอบคะแนนสะสม โปรแกรมคลังข้อสอบ โปรแกรมสืบค้นบันทึกการจัดการเรียนรู้ โปรแกรมสร้างข้อสอบ โปรแกรมสอบวัดผลการเรียน โปรแกรมตรวจข้อสอบ และโปรแกรมประเมินผลการเรียน ดังรายละเอียดที่จะกล่าวต่อไป
1. โปรแกรมตรวจสอบตารางเรียน
โปรแกรมตรวจสอบตารางเรียนเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 1 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกและเตรียมความพร้อมก่อนเรียนของนักเรียนและการเตรียมการสอนของครูผู้สอน ซึ่งจะส่งผลให้การจัดการเรียนการสอนเป็นไปได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพต่อไป
โปรแกรมบันทึกการจัดการเรียนรู้เป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 2 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่ครูผู้สอนในการจัดกระบวนการเรียนการสอนในแต่ละวัน เริ่มตั้งแต่ขั้นตอนวางแผนการสอนจนถึงการประเมินผลหลังเรียน รวมทั้งบันทึกผลหลังสอนเพื่อใช้เป็นหลักฐานในการปรับปรุงและพัฒนาการสอนครั้งต่อไป ซึ่งจะส่งผลให้การจัดการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น
3. โปรแกรมตรวจสอบคะแนนสะสม
โปรแกรมตรวจสอบคะแนนสะสมเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 3 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่ครูผู้สอนและนักเรียนในการตรวจสอบคะแนนสะสมที่ทำได้ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการติดตามผลการเรียนของนักเรียน การวางแผนการสอนของครู และแจ้งให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทราบ ซึ่งจะส่งผลให้การจัดการเรียนการสอนเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. โปรแกรมคลังข้อสอบ
โปรแกรมคลังข้อสอบเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 4 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ใช้รวบรวมและสืบค้นข้อสอบจากบันทึกการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนที่จัดทำขึ้น อีกทั้งยังสามารถใช้เป็นโปรแกรมฝึกฝนการทำข้อสอบของนักเรียนด้วยระบบการตรวจคำตอบอัตโนมัติของโปรแกรม ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอน และทำให้การประเมินผลการเรียนของนักเรียนมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
5. โปรแกรมสืบค้นบันทึกการจัดการเรียนรู้
โปรแกรมสืบค้นบันทึกการจัดการเรียนรู้เป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 5 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการสืบค้นบันทึกการจัดการเรียนรู้ย้อนหลัง และสามารถพิมพ์บันทึกเพื่อใช้เป็นเอกสารแสดงถึงผลการปฏิบัติงานของครูผู้สอนได้ ซึ่งจะทำให้การจัดการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
6. โปรแกรมสร้างข้อสอบ
โปรแกรมสร้างข้อสอบเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 6 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกเกี่ยวกับการสร้างข้อสอบวัดผลการเรียนของครูผู้สอน โปรแกรมนี้สามารถเรียกใช้แบบทดสอบที่ครูได้จัดทำไว้ในโปรแกรมบันทึกการจัดการเรียนรู้ มาได้ทันทีโดยไม่ต้องพิมพ์ขึ้นใหม่ อีกทั้งยังสามารถแก้ไขปรับปรุงรายละเอียดในแบบทดสอบ ทั้งในส่วนของข้อคำถามและตัวเลือกให้เหมาะสมได้ตามความต้องการ และยังสามารถจัดพิมพ์เป็นต้นฉบับข้อสอบวัดผลการเรียนทั้งกลางภาคและปลายภาคเรียนได้อย่างสะดวกรวดเร็ว ซึ่งจะทำให้ครูสามารถดำเนินการวัดผลการเรียนนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
7. โปรแกรมสอบวัดผลการเรียน
โปรแกรมสอบวัดผลการเรียนเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 7 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกเกี่ยวกับการดำเนินการสอบวัดผลการเรียนของครูผู้สอน โปรแกรมนี้สามารถถ่ายโอนข้อมูลจากโปรแกรมสร้างข้อสอบที่ครูเตรียมออกไว้ล่วงหน้า เพื่อมาดำเนินการจัดสอบให้แก่นักเรียนในรูปแบบการทดสอบอิเล็คทรอนิคส์ (E-Testing) โดยนักเรียนสามารถทำข้อสอบผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดตั้งโปรแกรมนี้เป็นรายบุคคล หรือประยุกต์ใช้สำหรับฝึกฝนทักษะการทำข้อสอบของนักเรียนได้ตามความต้องการ นอกจากนี้โปรแกรมยังสามารถจัดพิมพ์กระดาษคำตอบของนักเรียนเป็นรายบุคคล ซึ่งจะทำให้ครูสามารถดำเนินการสอบวัดผลการเรียนนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
8. โปรแกรมตรวจข้อสอบ
โปรแกรมตรวจข้อสอบเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 8 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่ครูผู้สอนในการตรวจข้อสอบที่นักเรียนทำในรูปแบบการทดสอบอิเล็คทรอนิคส์ (E-Testing) จากโปรแกรมสอบวัดผลการเรียน โดยโปรแกรมจะตรวจให้คะแนนแบบอัตโนมัติ ทั้งข้อสอบแบบปรนัย (เลือกตอบ) และข้อสอบแบบอัตนัย (พิมพ์ตอบ) อีกทั้งยังประมวลผลคะแนนรวมทั้งในส่วนข้อสอบปรนัย อัตนัย และส่วนที่ครูตรวจให้เพิ่มเติมได้อย่างถูกต้อง สะดวกและรวดเร็ว ซึ่งจะช่วยทำให้ครูสามารถดำเนินการวัดผลการเรียนนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
9. โปรแกรมประเมินผลการเรียน
โปรแกรมประเมินผลการเรียนเป็นโปรแกรมย่อยในลำดับที่ 9 ของชุดโปรแกรมจัดการเรียนการสอนสำหรับโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มีความสำคัญต่อการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนที่ใช้สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมอย่างมาก เพราะเป็นโปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่ครูผู้สอนในการประเมินผลการเรียนของนักเรียน โดยโปรแกรมจะนำคะแนนของนักเรียน 2 ส่วน คือ คะแนนสะสมระหว่างภาคเรียนจากการสอบเก็บคะแนนของครู และคะแนนสอบปลายภาคเรียนจากโปรแกรมตรวจข้อสอบ มาประมวลผลรวมกันและตัดเกรดแบบอัตโนมัติ อีกทั้งยังสามารถพิมพ์รายงานประเมินผลการเรียนของนักเรียนเป็นรายบุคคลและรายชั้นเรียน เพื่อใช้เป็นหลักฐานการรายงานผลการเรียนให้นักเรียนและผู้ปกครองทราบ และเป็นหลักฐานการประเมินผลการเรียนนักเรียนของโรงเรียนได้อย่างถูกต้อง สะดวกและรวดเร็ว ซึ่งจะช่วยทำให้ครูสามารถประเมินผลการเรียนของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น